Place: Gallery LUDWIG LANGE
City: Berlin
Country: Germany
Year: 1985
Duration: 19.11.1985 – 11.1.1986
Author: Werner Langer
Agent: DER TAGESSPIEGEL
Date: 8 December 1985
Contradictions and at the same time common positions - Fotis and Heinrich Richter in the L.Lange gallery
Κάποιες γκαλερί προτιμούν εντάσεις όταν πρόκειται για εκθέσεις μεταξύ δύο καλλιτεχνών, γιατί έτσι με απλό και καρποφόρο τρόπο διευρύνουν την καλλιτεχνική προσφορά. Είναι σύνηθες να παρουσιάζεται ένας ζωγράφος με έναν γλύπτη μαζί, καθ’ ότι δεν θα δημιουργηθούν έριδες. Υπάρχουν καλλιτεχνικά ζευγάρια που είναι δοκιμασμένα και ευχαρίστως εκθέτουν μαζί.
Καινούργιο απεναντίας είναι το ζευγάρι που παρουσιάζει την δουλειά του στην γκαλερί Lange. Και οι δύο καλλιτέχνες Fotis και Richter, που κατάγονται από την Ελλάδα και την Πολωνία καλλιτεχνικά ασχολούνται με τον άνθρωπο. Ο Φώτης γνωρίζοντας άριστα την κλασσική τέχνη της πατρίδας του παραλαμβάνει σαν μοτίβο την ανθρώπινη φιγούρα: όμως όχι στην τελειότητά της αλλά απλά σαν επιμέρους κομμάτια, σαν κορμό. Δείχνει τους ανθρώπους, που είναι θύματα, σαν μορφές κορμών, σχεδόν μηχανικά στρογγυλεμένες: οι κορμοί του, με την μηχανοποιημένη φόρμα τους, καταφέρνουν να πλησιάζουν στα ίχνη της τεχνολογικής εποχής και να εκφράζουν πλαστικά την ουσία του ανθρώπου.
Ο Φώτης δεν αφήνει μεγάλο περιθώριο στο Μεσογειακό πνεύμα. Τα γλυπτά του που έχουν δυναμική επίδραση, υψώνονται σαν ογκώδη μορφοποιημένα είδωλα και μνημεία. Συχνά σωληνοειδή μηροί που καταλήγουν σε γυαλιστερές τομές χαρακτηρίζουν γυναικείες και ανδρικές φιγούρες που κατέχουν αξιοσημείωτο χαρακτήρα. Βέβαια κάπου-κάπου ο Φώτης όταν ανοίγει λίγο περισσότερο την κάνουλα των συμβόλων και τοποθετεί διακοσμητικά στοιχεία στους κορμούς της τεχνολογικής εποχής χάνει κάπως το μεγαλείο τής πλαστικότητας της φόρμας.
Ο Richter αντιστρόφως, που μετά τον πόλεμο παρουσιάζοντας τους ανθρώπους σουρεαλιστικά, διχασμένους και αξιολύπητους, το γεγονός αυτό του δίνει εδώ και μερικά χρόνια σταθερούς συσχετισμούς, επιχειρεί την αναγέννησή του. Αυτόν τον καιρό ασχολείται με ομάδες νεανίδων και νέες γυναίκες που είναι εκεί αντιπροσωπεύοντας τους ανθρώπους: θυμίζοντας βέβαια αναγεννησιακές εποχές του Leonardo. Η δουλειά του παρουσιάζει μια εύθυμη μελαγχολία και κανενός είδους καταστροφή που τρομάζει. Μια ονειρώδη χαλάρωση χαρακτηρίζει τις μορφές του που κινούνται σε λιβάδια, δάση και φράχτες: Όμως και σε ειρηνικές περιοχές οι ξαπλωμένες και όρθιες φιγούρες του εμφανίζονται να αιωρούνται και να μην βρίσκονται σε παραδεισένια φόρμα.
Παρά την ορατή τάση για μια ωραία μορφή ο Richter κατορθώνει να οδηγήσει τον άνθρωπο, μόνο στην ελυσιανή κατάσταση. Ακόμη και τα πλουσιοπάροχα χρώματα, οι παιχνιδιάρικοι κανόνες, οι ευαίσθητες γραμμές και τα χαριτωμένα ροκοκό είδους σώματα δεν είναι επαρκή. Η συντονισμένη χρωματική αρμονία εμφανίζει στο έργο του λεπτές αντιφάσεις. Όμως τελικά υπάρχει μέσα ο άνθρωπος γεμάτος πάθος. Με μια ιδιότροπη συνύπαρξη, οι δύο συνεκθέτοντες καλλιτέχνες μπορούν και στέκονται όπως κανείς διαπιστώνει.
Παρά τις μεγάλες αντιθέσεις οδηγούν σε συγγενείς συνειρμούς, διαπιστώνονται αντιθέσεις αλλά και κοινά χαρακτηριστικά. Όπως ένα μακρόχρονο ζευγάρι που έχει ενωθεί με ένα κατάλογο, ενώνεται χωρίς προσπάθεια το μηχανικό με το μελαγχολικό.
Werner Langer
Author: JBE
Agent: VOLKSBLATT BERLIN
Date: 8 December 1985
Melancholic eroticism in Sculpture and Painting
Ανδρικοί και γυναικείοι κορμοί που μεταβάλλονται σε συμβολικές σημασίες είναι το κυρίαρχο θέμα του Φώτη που κατάγεται από την Ελλάδα και από το 1981 ζει στο Βερολίνο.
Ένα γλυπτό που ορθώνεται μνημειακά «ο Αρχοντοχωριάτης» τραβάει την προσοχή: δεσποτικός, περνάει το χέρι του μέσα από το σώμα: εννοεί, την κίνηση ενός ανδρός που με υπερβολικό τρόπο τοποθετεί το χέρι του πίσω και κοιτάει με υπερηφάνεια, όλα αυτά που κατέχει. Όλη αυτή η κατάσταση υποδηλώνει: μαζί μου δεν τα βάζει κανείς.
Ένας ερμαφρόδιτος κορμός –υποδηλώνει την ηδονή της αυτοκαταστροφής. Ένας υπερβολικός φαλλός εμφυτεύεται σε ένα γυναικείο σώμα, εκεί που δεν ανήκει: και το ζευγάρωμα παραπέμπει σε μια πάλη φύλων.
Αν και συχνά οι παραστάσεις είναι σκληρές και επιθετικές παρά ταύτα τα γλυπτά του Φώτη, μέσω ενός εκτοπίσματος που παρουσιάζουν με κυρτές κα κοίλες φόρμες, καθώς και την ιδιαίτερα λεπτή επεξεργασία του χαλκού με τις επιμέρους γυαλιστερές επιφάνειες, χαρίζουν στο σύνολό τους ένα κομψό ρυθμό. Μάλιστα υπάρχει μια κρυφή τρυφερότητα ή τουλάχιστον η νοσταλγία.
Το σεξουαλικό ή αυτό το ετεροφυές ερωτικό ή ακόμη η έννοια του ερμαφρόδιτου εμφανίζεται και στου Heinrich Richter τις ελαιογραφίες και ακουαρέλες, του καλλιτέχνη που το 1965-1968 εικονογράφησε το Blechtrommel του Günter Graß. Αν και ήταν από πριν γνωστός.
Η ελαιογραφία «η μακρινή νύχτα» είναι μια ένωση γυναικείων σωμάτων με ρευστές φόρμες και εμβρυακά πρόσωπα. Ένα μυθικό ζώο που μοιάζει να είναι μεταξύ ταύρου και ψαριού, φυσάει από τα ρουθούνια του. Ξαπλωμένες ή όρθιες αυτές οι μορφές χαρακτηρίζονται από μια ψυχρή αλλά ευγενική ομορφιά και αγριάδα που θυμίζουν κάπως Watteau.
Μια ακουαρέλα ονομάζεται «η Τρίτη στη μέση». Τρεις γυναικείες φιγούρες σε ένα τοπίο των Ηλυσίων. Εκείνη στο μέσον, εκτός από το πρόσωπο είναι σχεδιασμένη μόνο με περίγραμμα έτσι σαν να μην είναι επιθυμητή από τις άλλες ή να είναι εκτός τόπου.
Παρά τα φωτεινά και ακτινοβολούντα χρώματα, τα έργα του Heinrich Richter παραπέμπουν μάλλον σε μοιραίο, σε ενοχλητικές καταστάσεις. Ο αισθησιασμός δεν είναι ευχάριστος και ο κόσμος των στοιχειωμένος. Εδώ η ηδονή είναι σαν αγκάθι στη σάρκα.
Galerie Ludwig Lange Wielandstr.26
J B E