1976 Γκαλερί LIETZOW, Βερολίνο

Τόπος: Βερολίνο

Χώρα: Γερμανία

Όνομα αίθουσας: Γκαλερί LIETZOW

Έτος: 1976

Διάρκεια: 20.3 – 30.4.1976

O Nam June Paik γεννήθηκε στην Σεούλ το 1932, συνομήλικος του Volf Vostell  που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί  σαν το αντίθετο Αμερικανο-Κορεάτικο κομμάτι. Οργάνωσε το πρώτο του Happening στην Γερμανία, το Νοέμβριο του 1959 στην Γκαλερί 22  στο Düsseldorf, και αργότερα ασχολήθηκε  με το θέμα της Τηλεόρασης. Η γκαλερί Block παρουσιάζει τα σχέδια του που αναφέρονται στην ΤV.

Ο Paik  ένας μεγάλος υποκινητής του ρεύματος Φλούξους που ήταν πλησίον της Dada και αποσκοπούσε  σε ένα πλησίασμα, δούλευε διαφορετικά από τον σοβαρότερο Γερμανό, με περισσότερο χιούμορ. Σε μια συσκευή τηλεόρασης αντί για μια λάμπα τοποθέτησε ένα κερί. Σε ένα Collage–TV του 18 αιώνος- υπάρχει ένας σαμουράι με το κοσμικό σχήμα  «Ε=MC2». Ασάφειες και ανωμαλίες της εικόνας ,κύματα και διακυμάνσεις καταγράφονται με μυτερό μολύβι. Εμφανίζονται συσκευές να συγχωνεύονται μεταξύ τους σε ένα αφηρημένο ζωγραφικό αντικείμενο μέσω επιχρωμάτωσης. (GALERIE BLOCK, Schaperstr.11).

O νέος ελβετικός χυμός και δυναμική ευφυία ο Rolf Iseli, που κατάγεται από την Βέρνη και γεννημένος το 1934, εκθέτει για πρώτη φορά στο Βερολίνο. Στην σκιά του Dieter Rot, μισός συμπατριώτης του, έκανε μια μεγάλη καριέρα. Ένας σχεδιαστής  και καλλιτέχνης του Collage, με ένα θαυμάσιο αισθητικό τρόπο, δημιουργεί στις επιφάνειες του  ένα χάος από ξύλα, χώμα, ακουαρέλες και γραφή.

Με πατημασιές του ποδιού του δημιουργεί ένα μεγάλο μανιτάρι και στην συνέχεια  σχηματίζει ένα πέος. Από τα αγαπημένα του θέματα. Ένα σχεδιασμένο αντικείμενο- κουτί  όπου ενώ δεν υπάρχει καμμιά μορφή, εικόνα, αναπαράγονται συνεχώς φύλλα στην ερημιά…. Είναι το μυστικό του το κόλπο του. Αποτυχία του πολιτισμού; ρωτάει στον κατάλογό του ο Harald Szemann. Aλλά δεν εννοεί τον πολιτισμό. Θα πρέπει να τους εξηγήσει κάποτε  πως γίνεται το κρασί. Ο άνθρωπος και η δουλειά του εμφανίζονται να είναι γεμάτος ρόζους  από μια παλιά κληματαριά. Galerie Georg Notthelfer,Knessenbergstr.70-71.

Tο αντίθετο συμβαίνει με τον Φώτη, έναν Έλληνα 36 χρονών και μαθητή του Heiliger. Οι μικρού ως επί το πλείστον μεγέθους φιγουρατιβ παραστάσεις του, δίνουν την εντύπωση ότι έχουν λειανθεί από την ροή του χρόνου. Αρχαϊκές αφαιρέσεις από το μακρινό παρελθόν που θυμίζουν τόσο την ελληνική πλαστική όσο και τον Henry Moore, ορίζουν το στιλ του. Ένας αργοπορημένος  που καταφέρνει να βρει τον δικό του δρόμο, όταν ψάχνει για κάτι σύγχρονο. Μια σύνθεση η «Καταπιεστική μηχανή» που θυμίζει Guillotina, και σχεδιάστηκε για ένα μεγάλο γλυπτό, εμφανίζει δείγματα πλαστικών προσπαθειών που διαπιστώνονται και εκφράζονται και στα αυτόνομα και γεμάτα αυτοπεποίθηση σκίτσα του. Ο δρόμος προς τα πίσω θα μπορούσε να αποδειχθεί  σε φόρμα που εξελίσσεται με ελικοειδείς κινήσεις προς τα εμπρός. Galerie Lietzow,Knessenbergstr.32.

H . O

Ο Φώτης είναι Έλληνας και ζει εδώ και πέντε χρόνια στο Βερολίνο. Γεννήθηκε το 1940 στην Ξάνθη και φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών. Ήδη από την σπουδαστική του περίοδο επέδειξε ο Φώτης τόσο στην καλλιτεχνική του σκέψη όσο και στην πολιτικο-ιδεολογική του, μια αποφασιστική άποψη για την ελευθερία της έκφρασης, της γνώμης και της φόρμας. Για ένα καλλιτέχνη που δεν ταξινομείται εύκολα και δεν είναι διατεθειμένος για συμβιβασμούς, η στείρα δικτατορία της Αθήνας δεν έδινε καμιά πιθανότητα για μια ζωντανή δημιουργική και καλλιτεχνική πραγματοποίηση. Έτσι ο Φώτης εγκαταλείπει την Ελλάδα και έρχεται στη Γερμανία, στο δυτικό Βερολίνο. Εδώ ξεκίνησε μια δεύτερη σπουδή στην κρατική ανώτατη σχολή καλών τεχνών, σαν μαθητής του καθηγητού Bernand Heiliger.

Στην αρχή ζούσε πολύ άσχημα σε ένα παλιό σπίτι του Σαρλότενμπουργκ (Charlottenburg). Σ’ αυτό το άθλιο περιβάλλον χωρίς φως, άρχισε ο Φώτης να εργάζεται με πάθος. Εδώ δημιουργήθηκαν εκείνα τα μικρά και μεσαίου μεγέθους λεπτά με τα οποία ο Έλληνας γλύπτης για πρώτη φορά συστήνεται στην Γκαλερί Lietzow και σε εκθέσεις στο Funkturm. Εν τω μεταξύ άλλαξε το σπίτι του και μετακόμισε σε ένα πιο φωτεινό εργαστήρι στο Friedenau. Εκεί γειτόνευσε με τον Σύριο ζωγράφο Marwan.

Τελικά το 1975 η Γκαλερί Lietzow με μια μικρή ατομική έκθεση συστήνει για πρώτη φορά τα μικρά γλυπτά και σχέδια του ταλαντούχου Έλληνα καλλιτέχνη. Μετά από αυτή την έκθεση ο Φώτης ανήκει στην βερολινέζικη σκηνή, ανήκει στους καλύτερους μέσα στη νεότερη γενιά των Γλυπτών.

Τα μέχρι τώρα γλυπτά του, είναι ως επί το πλείστον μικρού μεγέθους: εν πρώτοις μεμονωμένες φιγούρες πλασμένοι καθαροί ανδρικοί και γυναικείοι κορμοί -στην πραγματικότητα το αλφαβητάριο αυτών των γλυπτών που θα ακολουθούσαν αργότερα τα αυστηρά δυναμικά συνθετημένα φιγουρατίβ συμπλέγματα.

Σαν Έλληνας ο Φώτης τάσσεται συνειδητά στην μεγάλη παράδοση της ελληνικής γλυπτικής, όμως όχι στην κλασική, όχι σε εκείνη την τέλεια δείξει ο τεχνική του Πραξιτέλη, αλλά στην δυναμική εκφραστική φόρμα της αρχαϊκής γλυπτικής. Σαν καλλιτέχνης του σήμερα ο Φώτης μελετάει μεταξύ άλλων και τους μεγάλους ευρωπαίους, που έθεσαν τα θεμέλια της μοντέρνας Γλυπτικής, όπως ο Brancusi και ο HenryMoore.

Η προσωπική καλλιτεχνική δουλειά του Φώτη σημαίνει σύνθεση. Μια συνειδητή σύνθεση από παραδοσιακές μορφοπλαστικές αξίες και μια σημερινή αυτονόητη καλλιτεχνική -κριτική σύνθεση από οργανικές και αφηρημένες μορφές, από φιγούρες και ελεύθερα ευρήματα φόρμας: και τελικά μια σύνθεση από αντικειμενική μορφοποίηση και υποκειμενική εξομολόγηση. Ο Φώτης με τα γλυπτά του παίρνει θέση. Συχνά τα έργα του, που έχουν όλα τα στοιχεία για μεγάλα μνημειώδη γλυπτά στον ελεύθερο χώρο υποδεικνύουν σε έναν άνθρωπο με την έννοια μιας ουμανιστικής σήμανσης της ταυτότητας του. Ο άνθρωπος σε ανδρική και γυναικεία μορφή, ο άνθρωπος σαν γυμνό σώμα, σαν ακάλυπτη μορφή. Αποδίδεται μια παθητική και ενεργητική φιγούρα, μια στατική απομόνωση σαν ατόμου, δυναμική σχέση σαν σύντροφος του άλλου και μέσα στην ομάδα.

Ο Φώτης ενώ έτσι χωρίς πάθος ονομάζει μερικά γλυπτά του «Ερωτικός ζευγάρι», «Ανδρικός κορμός», «Γυναικείος κορμός», παράλληλα παίρνει μια διαφοροποιημένη θέση: δηλώνει με μια καθαρή συμβολικότητα την σχέση μεταξύ ανθρώπου προς άνθρωπο. Ο άνθρωπος σαν θύμα του ανθρώπου. Έτσι δημιουργούνται έργα όπως: «η καταπιεστική μηχανή», «ο κλωτσόμενος», «ο Αρχοντοχωριάτης που δεσπόζει τους πάντες και τα πάντα», «το ευλογών χέρι» που δηλώνει πολεμικά την άδεια εκκλησιαστική δύναμη.

Ο Φώτης δεν χάνει ούτε μορφοπλαστικά ούτε ιδεολογικά όπως συχνά συμβαίνει με τους ονομαζόμενους νεορεαλιστές που εμφανίζουν συχνά εν ενεργεία πολιτικές θέσεις του σήμερα, όμως με πολύ ισχνό τρόπο.

Ιδεολογική δύναμη για τον Φώτη σημαίνει ταύτιση με δύναμη μορφοποίησης σε μια δημιουργική σύνθεση. Η θέση του δεν είναι η ανάλυση ή κατατεμάχιση της κοινωνικής αρνητικής πραγματικότητας, αλλά η δημιουργική θέση και σύνθεση, όχι μόνο η διαπίστωση της πραγματικότητας, αλλά και η καλλιτεχνική αντιπαράθεση.

Έτσι η δουλειά του Φώτη θα πρέπει να κατανοηθεί σαν μια θετική προσπάθεια για μια πλαστική νέα ανθρωπομορφική εικόνα.